EU en lokale overheid – Civitas Europa

‘Green village’ de plek waar maatschappelijke visie, durfkapitaal en denkkracht samenkomen

Het bezoek aan ‘The Green Village’ op 14 april jl. in Delft gaf een mooi kijkje in de ‘veldkeuken’ van innovatie en kennisdeling. Het is een field lab waar onderzoekers, studenten, startups, ondernemers en (nationale en Europese) overheden werken aan de innovatie-uitdagingen op het gebied van energietransitie, klimaatadaptatie en duurzaam bouwen.

Zo heeft het field lab drie (bewoonde!) rijtjeswoningen die een afspiegeling van de Nederlandse woningmarkt vormen. Zij vormen de proeftuin voor verschillende innovatieve oplossingen. Nu wordt onder andere een systeem uitgeprobeerd om de warmte uit het afvoerwater in een van de huizen te hergebruiken (circulaire warmte). Als deze en andere initiatieven de test doorstaan, worden ze voor de maatschappij trapsgewijs opgeschaald: eerst voor een aantal sociale huurwoningen in de provincie Friesland en daarna voor de rest van Nederland.

Op ‘The Green Village’ staat ook Europa’s eerste hyperloop testfaciliteit (op ware grootte). Het betreft de ontwikkeling van een transportsysteem waarmee mensen op een duurzame en energiezuinige wijze in korte tijd grote afstanden kunnen afleggen.

Een van de kenmer-kende eigenschappen van een hyperloop transportsysteem is magnetisch zweven. Deze eigenschap, samen met voortstuwing, wordt met de testfaciliteit in ‘The Green Village’ onderzocht.

‘The Green Village’ is de plek waar experiment, onzekerheid, de durf om te falen en uiteindelijk te slagen worden omarmd. Een plek waar overheid (regionaal en Europees), ondernemers en onderzoekers (m.n. die van TU Delft) de krachten bundelen om met een slimme mix van publieke sturing en financiering, private durfkapitaal en vindingrijkheid, en academisch intellect te werken aan toekomstgerichte initiatieven.

Ook voor de EU is integrale beleidsaanpak belangrijk!

Huidige maatschappelijke vraagstukken hebben steeds vaker een grensoverschrijdend karakter. Op verschillende niveaus zet de overheid zich in om dit integraal aan te pakken. Dat wil zeggen, de overheid is zich bewust van het feit dat enorme vraagstukken als klimaatverandering, herstel na de Covid-19 pandemie, digitale connectiviteit, en maatschappelijke veerkracht om een sector-overschrijdende aanpak vragen en dus de inzet van meerdere partijen uit verschillende private en publieke sectoren tegelijkertijd vergen. Integrale beleidsaanpak vraagt dus om coördinerend vermogen, om de gezamenlijke inspanningen vanuit verschillende beleidsterreinen en maatschappelijke sectoren vanuit een breed gedragen visie aan te sturen. Integrale beleidsaanpak vraagt om synergiën en een coöperatieve opstelling, vrij van hokjesdenken.

Ook op EU niveau wordt gedacht vanuit integrale beleidsambities. Nog sterker, bij het vormen van Europees beleid en financierings-programma’s wordt daar bij uitstek gedacht aan condities die cruciaal zijn voor een effectieve en grondige aanpak van de zogeheten ‘grand societal challenges’. Leidende gedachte hierbij is dat het adresseren van de enorme vraagstukken pas geslaagd is wanneer kennis, ervaring en deskundigheid vanuit verschillende sectoren, steden en regio’s in Europa met elkaar in verbinding staan. Niet verwonderlijk. Om de volle breedte van enorme opgaven als energietransitie, klimaat-verandering, digitalisering of maatschappelijke veerkrachtigheid te kunnen adresseren is de inzet nodig die over de grenzen van disciplines, sectoren, regio’s, steden én die van de EU lidstaten heen reikt.

Het betekent dat er in het ‘Europese werkveld’ niet alleen interdisciplinair, dienst- of sectoroverstijgend moet worden aangepakt. Het betekent ook dat grensoverschrijdend moet worden gedacht en dat nationale, lokale overheidsinstanties en private partijen in de hele EU elkaar opzoeken om missie-gericht de grote maatschappelijke uitdagingen aan te kunnen.